Không cần phải nói nhiều, bóng đá luôn là môn thể thao thu hút số lượng người xem đông đảo nhất, cuồng nhiệt nhất trên thế giới. Những bàn thắng đẹp, những đường bóng hay, những pha xử lý kỹ thuật điệu nghệ luôn đem đến cho người xem những cảm xúc thật đặc biệt mà khó có ngôn từ miêu tả thành lời.
Bóng đá là một môn thể thao đơn giản. Tuy nhiên, một số thuật ngữ trong bóng đá đôi khi lại gây ra những nhầm lẫn cho người xem. Việt vị chính là một trong những thuật ngữ mà nhiều người vẫn còn mơ hồ và chưa hiểu rõ chính xác, nhất là các CĐV bắt đầu tìm hiểu về môn thể thao vua. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ đem đến cho độc giả ý nghĩa chính xác của thuật ngữ việt vị trong bóng đá.
Luật việt vị là gì?
Luật việt vị (tiếng Anh: Offside) là luật XI trong Luật bóng đá (Laws of the Game) được soạn thảo và công bố bởi Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA), liên quan đến việc hạn chế khả năng giành lợi thế của cầu thủ đội tấn công bằng việc đợi bóng trong trường hợp ở giữa cầu thủ này và khung thành chỉ có thủ môn hoặc người hậu vệ cuối cùng của bên đối phương. Luật này nhằm đảm bảo chơi đẹp và liên tục, thúc đẩy sự phát triển kiểu thế chiến thuật cũng như đa dạng lối chơi trong bóng đá.
Luật việt vị là một trong những luật khá khó giải thích và khó thực thi đúng đắn của trò chơi bóng đá. Cũng chính bởi lý do này, rất nhiều những pha bóng gây tranh cãi đã diễn ra trong các trận đấu. Những bàn thắng được công nhận dù thực tế cầu thủ đã mắc lỗi việt vị đã dẫn đến những kết quả không công bằng, gây ra rất nhiều tranh cãi giữa các đội bóng cũng như CĐV. Điều này cũng đã tác động 1 phần đến việc áp dụng công nghệ VAR ( Video Assistant Referee) của FIFA trong các trận đấu.
Vị trí việt vị
Một cầu thủ được coi là đứng ở vị trí việt vị khi 4 điều kiện sau đồng thời thỏa mãn:
- Cầu thủ đó đứng ở phần sân của đối phương.
- Có ít hơn 2 cầu thủ của đối phương đứng giữa anh ta và đường biên ngang cuối sân đối phương so với bóng.
- Anh ta phải đứng phía trước trái bóng (Theo hướng tấn công).
Trong 3 điều kiện trên, thủ môn có thể được xem như một cầu thủ của đối phương, mặc dù thủ môn thường là vị trí thấp nhất trong đội hình nhưng đôi khi ở một thời điểm bất kỳ thì không nhất thiết thủ môn phải là 1 trong 2 cầu thủ đối phương cuối cùng. Ví dụ trong trận đấu giữa Chelsea và Tottenham Hotspur tại lượt về vòng bán kết cúp Liên đoàn Anh, thủ thành Kepa Arrizabalaga của The Blues đã có một pha phá bẫy việt vị vô cùng tinh quái. Nhận đường chuyền về của Andreas Christensen trong tư thế hoàn toàn thoải mái, thủ thành 27 tuổi không bị bất kỳ cầu thủ Tottenham nào áp sát quá gắt gao và có thừa thời gian cũng như không gian để xử lý tình huống đơn giản này. Thế nhưng anh lại có một tình huống xử lý khó hiểu khi chuyền bóng cho Jorginho- người đang bị theo kèm rất chặt. Ngay lập tức Pierre Hojbjerg đoạt được bóng rồi luân chuyển nhanh chóng cho Lucas Moura để tiền vệ này có thể tung ra đường chuyền dọn cỗ cho Harry Kane. Khi này, chỉ còn Rudiger đứng trước khung thành của Chelsea. Bàn thắng đến với Harry Kane thật dễ dàng. Tuy nhiên, thủ thành Kepa đã nhanh trí chạy lên cao hơn vị trí của Harry Kane, đặt tiền đạo người Anh vào tư thế việt vị. Bàn thắng sau đó không được công nhận sau khi trọng tài chính tham khảo VAR.
Theo Luật Bóng Đá sửa đổi năm 2005, các điều kiện thứ hai và thứ tư được hiểu rõ là “[…]cầu thủ ở vị trí việt vị nếu bất cứ bộ phận nào của anh ta mà được phép chạm bóng ở gần đường biên ngang cuối sân đối phương hơn so với bóng và cầu thủ đối phương thứ 2 (cầu thủ đối phương thứ 1 thường là thủ môn).
Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị coi là phạm luật việt vị và chỉ bị xử phạt nếu ở thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc chạm bóng, theo nhận định của trọng tài, cầu thủ đó tham gia vào đường bóng đó một cách tích cực như:
- Tham gia tình huống đó.
- Cản trở đối phương.
Ngược lại, cầu thủ không bị thổi phạt việt vị khi nhận bóng trực tiếp từ những quả đá phạt góc, quả ném biên hay quả phát bóng.
Super Pippo – Kẻ săn bàn từ những lằn ranh
Những người hâm mộ bóng đá lâu năm và đặc biệt là người hâm mộ bóng đá Italia chắc hẳn không còn xa lạ với cái tên Filippo Inzaghi- người được mệnh danh là ông vua phá bẫy việt vị. Nói về super pippo, anh không có kỹ năng chơi bóng xuất chúng. Rê dắt bóng không khéo léo, tốc độ chỉ ở tầm trung, không có quá nhiều kỹ năng qua người.
Nhưng pippo là một tiền đạ,o mà tiền đạo thì cần phải ghi bàn. Ghi bàn chính là việc anh làm giỏi nhất. 57 bàn thắng cho Juventus, 73 bàn cho AC Milan và 25 bàn thắng cho đội tuyển Italia. Không ít trong số đó xuất phát từ những tình huống phá bẫy việt vị khôn ngoan. Chỉ cần không sập bẫy việt vị, Inzaghi sẽ ghi bàn.
Cũng bởi vì ghi bàn trên những lằn ranh nhạy cảm của việt vị, Super Pippo đã bị tước đi rất nhiều bàn thắng. Những pha thoát xuống của anh luôn làm tổ trọng tài biên hết sức đau đầu vì những tình huống đó là vô cùng nhạy cảm. Sau tất cả, Inzaghi vẫn luôn biết ghi bàn đúng lúc đúng chỗ. Đem đến những chiến thắng quan trọng cho đội bóng. Nhiều người nghĩ rằng, những bàn thắng của Pippo dựa vào may mắn. Thực tế thì nó đến từ sự rèn luyện và tư duy chơi bóng của Pippo.
Nhiều người đồng đội cũ đã nói rằng Inzaghi thường rất chịu khó xin những băng hình về đối phương để mổ xẻ trước trận đấu. Cũng từ những cuốn băng đó, Inzaghi có thể biết được những sở trường, sở đoản của hậu vệ đối phương để từ đó khai thác, đánh vào điểm yếu của đối phương.
Lời kết
Bóng đá là một môn thể thao thu hút đông đảo người chơi. Do đó, những thuật ngữ và những luật lệ cơ bản trong bóng đá là vô cùng cần thiết. Luật việt vị ra đời là để đảm bảo tính chiến thuật cho bóng đá, dù đôi khi việt vị cũng gây ra một vài tranh cãi. Những năm gần đây, với sự có mặt của VAR, công việc của các trọng tài biên cũng đã giảm áp lực đi rất nhiều, đem đến sự chính xác và tính công bằng cho bóng đá. Trên đây là những thông tin cơ bản về thuật ngữ việt vị. Hy vọng độc giả sẽ có những phút giây thư giãn bổ ích.
